Mørker mørke mørkt krystallar frå 1994 blir av mange rekna som ei av dei viktigaste bøkene i Ann Jäderlunds forfattarskap. Ho kom midt i ein serie av bøker som utmerkjer seg ved tilsynelatande strenge ytre former. Den trokeiske rytmen ber alt som blir sagt gjennom heile boka, og gestaltar tydeleg tid og rom, steg og nærvær. Denne karakteristiske rytmen er blitt brukt av Jäderlund seinare i forfattarskapen i ulike former. Boka er ordna som ein gang gjennom årstidene, frå ein vinter til den neste, der mellom anna tre, lauv, vatn, geit, fugl og menneske blir skildra og omskrivne i seriar, der små endringar i perspektiv og stadige gjenkomstar utvidar både tida og rommet. Gjendikta av Gunstein Bakke og Gunnar Wærness.